Z mojego doświadczenia jako twórcy, w kontaktach z osobami, które chciałyby kupić mój obraz, często pada pytanie: „dlaczego tak drogo”?
W tym artykule chciałabym przybliżyć etapy, które składają się na powstanie obrazu oraz mają wpływ na cenę dzieła.
Pracę twórczą, jaką jest malarstwo można podzielić na sześć następujących po sobie etapów:
- poszukiwania inspiracji, pomysłu
- zakup materiałów potrzebnych do realizacji pomysłu
- przygotowanie podobrazia i innych mediów, potrzebnych w procesie tworzenia
- czas poświęcony na malowanie, przeplatany z czasem na schnięcie, nakładanie laserunków i kolejne etapy malowania oraz po zakończeniu i wyschnięciu pracy, pokrycie dzieła werniksem końcowym, który utrwala i zabezpiecza obraz przed czynnikami zewnętrznymi i upływem czasu.
- promocja swojej twórczości, kontakt z galeriami, marszandami i klientami
- pakowanie i zabezpieczanie obrazu przy transporcie do klienta
Praca nad obrazem, to proces uwalniania emocji i wrażeń, towarzyszących mi w danym momencie. Malując w innym czasie, z innym bagażem doświadczeń i emocji, powstanie obraz o podobnej tematyce, ale z zupełnie innym przekazem emocjonalnym. Obraz jest więc taki, jaki jest, jedyny na świecie i jeśli chciałabym namalować podobny – to nigdy nie będzie on identyczny w odbiorze.
Poszukiwania inspiracji
Na początku pracy twórczej, szukam lub częściej mam w swojej wyobraźni pomysł na obraz. Szukam informacji, zdjęć związanych z tematem, który mnie interesuje. Czasem inspiracją jest impuls, który bierze się z krótkiej migawki kolorystycznej, wrażenia światła i cienia, kontrastu, który pojawia się realnie przed oczami i pozostawia nieodparta chęć wyrażenia tego w sposób plastyczny. Lub też, pomysł na obraz pojawia się tylko w mojej „głowie”- wyobraźni. Pojawia się wtedy nieodparta potrzeba realizacji – urealnienia pomysłu. I jest też tak, że jest to tak silne poczucie, które niezrealizowane daje poczucie niespełnienia i wręcz fizycznego bólu. Sam proces tworzenie jest dla mnie zarówno ogromną przyjemnością, która przeplata się z trudem zmagania się z materią płótna i farby i poszukiwania metody, sposobu na wyrażenie siebie.
Materiały
Zanim jednak powstanie obraz, trzeba dobrać odpowiedni format podobrazia, zamówić blejtram u stolarza, zakupić specjalne, gęsto tkane płótno, naciągnąć je na blejtram w odpowiedni sposób. Następnie naprężone płótno zagruntować klejem kostnym, podgrzanym do odpowiedniej temperatury (czasem gruntowanie klejem trzeba powtórzyć kilkakrotnie), a po wyschnięciu nanieść na tak przygotowane płótno grunt - Gesso, który dopiero stanowi punkt wyjścia do powstania obrazu. Oczywiście można zakupić gotowe podobrazie, ale jest to dużo bardziej kosztowne i trzeba się wtedy podporządkować formatom, które są dostępne na rynku.
Proces przygotowania podobrazia jest bardzo ważnym i pracochłonnym (fizycznie) etapem, od którego zależy jakość końcowego efektu i trwałość obrazu, tak aby odpowiednio przechowywany/eksponowany mógł przetrwać całe wieki 😉
Proces tworzenia
Sam proces malowania w dużej mierze zależy od techniki jaką wykonany jest obraz. Ja tworzę w technice olejnej, akrylowej, puringu, linorycie barwnym i kolorowym, rysunku i akwareli oraz w technice alkoholink. Ostatnio odkryłam technikę rozlewania tuszy akrylowych.
W technice olejnej w moim przypadku, każda kolejna warstwa obrazu potrzebuje schnięcia, tak aby można było położyć kolejną warstwę farby lub laserunku i tak kolejny i kolejny raz. Dlatego gdy maluję w tej technice zaczynam często dwa lub trzy obrazy naraz, tak aby nie tracić czasu na czekanie (nawet tydzień) na wyschnięcie kolejnej warstwy. Gdy kończę jeden etap na wybranym obrazie, odstawiam go do schnięcia i jeśli tylko „wena” 😉 dopisuje zabieram się za kolejne podobrazie, które wcześniej schło. Dzięki temu nie wytracam mojego zapału i kreatywności na czekanie…
Przy technice puringu, poza przygotowaniem podobrazia, bardzo dużo pracy trzeba włożyć w przygotowanie farb akrylowych, które w odpowiednich proporcjach należy rozcieńczyć z silikonem i floetrolem, tak aby uzyskać efekt wypiętrzania się kolorów i mieszania się w ciekawe kształty i kompozycje. Do tego dochodzi jeszcze doświadczenie w pracy z rozlewającą się farbą, tak aby zapanować nad tą materią i uzyskać w miarę możliwości zamierzony efekt końcowy.
Odbiorcy, którzy mają mniejszą świadomość wzrokową, większą wartość widzą w pracach przedstawieniowych i nawet nie rozumieją sztuki abstrakcyjnej. Natomiast zarówno w sztuce przedstawiającej i abstrakcji, artysta ma podobny wkład pracy, to się wiąże ze znajomością warsztatu, wiedzą i doświadczeniem, znajomością zasad kompozycji i umiejętnością dobierania barw. W moim malarstwie lubię łączyć abstrakcję z realizmem, gdzie oba style przenikają się i tworzą niepowtarzalny efekt wizualny.
Na cenę (wartość) obrazu wpływa również fakt, że obraz jest opieczętowany podpisem autora, co wpływa na jego unikatowość. Sam blejtram, na którym jest obraz, jest estetyczny i można go zaprezentować od razu po zakupie.
Każdy obraz jest opisany, zawiera z tyłu krótki opis techniczny i jest on dołączony do obrazu. Artyści często dołączają do obrazu tekst, w którym tłumaczą swoje przeżycia i inspiracje, tematykę obrazu (tzw. opis artystyczny, poetycki obrazu)
tak aby był on łatwiej zrozumiany.
Często też autor obrazu dodaje „certyfikat autentyczności” czyli specjalny podpis w formie hologramu, miniaturę pracy z gwarancją ostatecznej wersji obrazu.
Obraz często zawiera dodatkowe elementy do zawieszenia (hak, ramę) wybrane przez artystę.
Cena obrazu to również pakowanie (artysta pakując swój obraz dokłada wszelkiej staranności, aby obraz był odpowiednio zabezpieczony. Artysta zabiega o to aby praca nie została zniszczona podczas transportu, co wymaga dużego doświadczenia i kreatywności. Artyści bardzo często oferują możliwość osobistego dostarczenia swoich prac.
Częścią ceny obrazu jest też promocja, jaką artysta sam lub przez galerie finansuje, tak aby dotrzeć ze swoją sztuką do jak największej liczby odbiorców. Prowadzi stronę internetową. Wynajmuje studio i fotografa do zrobienia zdjęć jego prac, aby pokazać je na swoich stronach w Internecie. Na koniec artysta, tak jak inni przedsiębiorcy, prowadzi działalność gospodarczą i płaci, jak każdy, zobowiązania fiskalne (ZUS i podatki). Wynajmuje i płaci za pracownię, ogrzewanie jej i inne media. Kupuje potrzebne materiały i narzędzia do swojej pracy.
Jak widać proces tworzenia to proces mniej lub bardziej skomplikowanych etapów. Począwszy od kosztów materiałów, skończywszy na dopilnowaniu prawie niezliczonych szczegółów, które sprawiają, że obraz staje się ekskluzywny, a w przyszłości dzieło nie traci na wartości i jakości. Obraz jest nieśmiertelny. Całe wieki jest przedmiotem trwałym, a w miarę upływu lat, nie traci na wartości, a zyskuje. Przez co często bywało tak, że artysta i jego talent, warsztat był doceniany dopiero po jego śmierci, a sam artysta (np.Vincent van Gogh, Amadeo Modigliani czy Henri de Toulouse-Lautrec) żyli w biedzie, a ich prace są dzisiaj warte miliony...
Autor
Dorota Ignatowicz-Wiśniewska
Urodzona w 1974 r w Gdańsku. Ukończyła Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych w Gdyni Orłowie, a następnie Akademię Sztuk Pięknych w Gdańsku, gdzie uzyskała dyplom magistra sztuki w pracowni malarstwa prof. Macieja Świeszewskiego w 2001 roku.
Maluje, od września 2017 roku prowadzi pracownię plastyczną „TWORZYWO”, w której prowadzi autorskie warsztaty plastyczne dla dzieci, młodzieży i dorosłych.